The journal aims to enable academics and researchers to publish their studies in various disciplines related to fundamental sciences and engineering in both Turkish and English. It also aims to provide an environment for qualified academic publications in the fields of fundamental sciences and engineering, contributing to both social and scientific development.
The Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering is a publication featuring original scientific research and engineering applications. It includes articles presenting both experimental and theoretical advancements in physical and engineering sciences. Moreover, the journal accepts submissions comprising publications derived from postgraduate theses, as well as original and previously unpublished research articles produced as sub-studies of these theses.
The scope of Afyon Kocatepe University-Journal of Science and Engineering includes a wide spectrum of subjects including:
The journal includes original experimental and theoretical research articles in the field of fundamental sciences and engineering.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
• Hakem değerlendirmesi, yazarla editoryal iletişim yoluyla yazara makaleyi geliştirmede yardımcı olabilir ve editöre editoryal kararlar vermede yardımcı olur. Akran değerlendirmesi, resmi bilimsel iletişimin önemli bir bileşenidir ve bilimsel yöntemin merkezinde yer alır. Aşağıda açıklanan etikle ilgili belirli görevlere ek olarak, hakemlerden genellikle yazarlara ve çalışmalarına kendilerine davranılmasını istedikleri gibi davranmaları ve iyi hakemlik görgü kurallarına uymaları beklenir.
• Hakemler değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında değerlendirmelidirler.
• Bir makalede bildirilen araştırmayı incelemek için kendini vasıfsız/yetersiz hisseden veya hızlı bir şekilde gözden geçirmenin imkansız olacağını öngören bir hakem, editörü bilgilendirmeli ve inceleme sürecine katılmayı uygun bir yanıt ile reddetmelidir. Hakemler sadece uzmanlık alanları ile ilgili çalışmayı değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Hakemlik görevlerinde değerlendirmeye alınan tüm yazılar gizli belgeler olarak değerlendirilmelidir. Hakemler makale hakkındaki bilgileri kimseyle paylaşmamalı veya yazarlarla doğrudan iletişime geçmemelidir. Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları ve formlarını değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra atıf göstererek kullanabilir.
• İncelenen bir makaledeki yayınlanmamış materyaller, yazarın açık yazılı izni olmadan bir hakemin kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Hakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel avantaj için kullanılmamalıdır.
• Hakemler, gönderilen bir makaleyi veya herhangi bir bölümünü üretken bir yapay zeka aracına yüklememelidir, çünkü bu, yazarların gizlilik ve mülkiyet haklarını ihlal edebilir ve makalenin kişisel olarak tanımlanabilir bilgiler içerdiği durumlarda veri gizliliği haklarını ihlal edebilir. Bu gizlilik şartı, makale ve/veya yazarlar hakkında gizli bilgiler içerebileceğinden, hakem değerlendirme raporunu da kapsar. Bu nedenle, hakemler, yalnızca dili ve okunabilirliği geliştirmek amacıyla olsa bile, hakem değerlendirme raporlarını bir yapay zeka aracına yüklememelidir.
• Bir hakem, makaledeki potansiyel etik sorunlara karşı uyanık olmalı ve incelenen makale ile hakemin kişisel bilgisine sahip olduğu diğer yayınlanmış makaleler arasındaki herhangi bir önemli benzerlik veya örtüşme de dahil olmak üzere bunları editörün dikkatine sunmalıdır. Bir gözlem, türetme veya argümanın daha önce bildirildiğine dair herhangi bir ifadeye ilgili alıntı eşlik etmelidir.
• İncelemeler objektif olarak yapılmalıdır. Hakemler, sahip olabilecekleri herhangi bir kişisel önyargının farkında olmalı ve bir makaleyi incelerken bunu dikkate almalıdır. Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
• Hakemler görüşlerini destekleyici argümanlarla açık bir şekilde ifade etmelidir.
• Hakem değerlendirmelerinin yapıcı ve nazik bir dille yapması beklenir. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Hakemler, makalelerle bağlantılı yazarlar, şirketler veya kurumlardan herhangi biriyle rekabetçi, işbirlikçi veya diğer ilişkiler veya bağlantılardan kaynaklanan potansiyel çıkar çatışmalarına sahip oldukları bir makaleyi incelemeyi kabul etmeden önce Editöre danışmalı veya değerlendirme davetini reddetmelidir.
• Bir hakem, bir yazarın hakemin (veya ortaklarının) çalışmasına alıntılar içermesi gerektiğini öne sürerse, bu, hakemin atıf sayısını artırmak veya çalışmalarının (veya ortaklarının) görünürlüğünü artırmak amacıyla değil, gerçek bilimsel nedenlerle olmalıdır.
• Etik dışı atıf durumları veya sahte atıflar ile ilgili durumlar hemen ilgili editöre bildirilmelidir.
• Tüm çalışmaların "Kör Hakemlik" ile değerlendirilmesi gerekmektedir. Dergimiz değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte tam metinler üzerindeki yazarların isimleri kapatılarak hakem değerlendirme sürecine alınır. Benzer şekilde Hakem Değerlendirme Formlarındaki hakem isimleri de yazarlara gönderilirken kapatılır. Hakem değerlendirmeleri “Hakem Değerlendirmesi” adıyla isim yazılmadan yapılmalıdır. Değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör/alan editörü/editör yardımcısı aracılığıyla Sorumlu Yazar(lar)a isimsiz olarak iletilir.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Dergimizde görev yapan editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) (https://publicationethics.org) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:
Genel görev ve sorumluluklar;
Editörler, dergimizde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:
• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarfetme,
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
• Düşünce özgürlüğünü destekleme,
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlama,
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
• Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.
• Yalnızca akademik olarak karar verir ve verilen bu kararlar ile ilgili tam sorumluluk alır.
Okuyucu ile ilişkiler;
Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel alanyazına katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
Yazarlar ile ilişkiler;
Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• Kör hakemlik değerlendirme süreci mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
• Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir yazım kuralları bölümünde yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
Hakemler ile ilişkiler
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
• Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.
Editör kurulu ile ilişkiler;
Editörler, tüm editör kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Editör kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni editör kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.
Ayrıca editörler;
• Editör kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni editör kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
• Editör kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
• Editör kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Editör kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.
Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi’ne gönderilen makaleler, Editör/Alan Editörü/Editör Yardımcısı tarafından derginin odak ve kapsamına uygunluğu bakımından değerlendirilir. Uygun bulunan makale isimsiz olarak iki hakeme gönderilir. Bir ret ve bir kabul (veya düzeltme) durumunda makale üçüncü hakeme gönderilir. Ağır değişikliklerle düzeltme durumunda, makalenin reddine karar verilebilir. Gerekli görüldüğünde makale daha fazla sayıda hakeme gönderilebilir. Hakemlerden gelecek görüşler doğrultusunda yazının doğrudan veya kısmen düzeltilerek yayımlanmasına veya reddine karar verilir. Karar yazar(lar)a hakem raporları ile birlikte bildirilir. Düzeltme istenen durumda, düzeltilmiş makale en geç bir ay içinde DergiPark üzerinden tekrar yüklenmelidir. Belirtilen sürede geri gönderilmeyen düzeltilmiş makale için ek süre talebinde bulunulabilir veya daha sonraki sayılarda yeniden değerlendirilmek üzere kabul edilebilir.
Kalite güvencesi
Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.
Kişisel verilerin korunması
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.
Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Fikri mülkiyet haklarının korunması
Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Yapıcılık ve tartışmaya açıklık
Editörler;
• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.
Şikayetler
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
Politik ve Ticari kaygılar
Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.
Çıkar çatışmaları
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.
İNTİHAL DENETİMİ
Dergiye gönderilen her makaleye benzerlik taraması yapılmaktadır. Gönderilen tüm makaleler dergi yazım kuralları, amaçları ve biçim yönünden uygun olması halinde benzerlik denetiminden geçirilmektedir. Benzerlik denetimi iThenticate gibi yazılımlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Dergide maksimum benzerlik oranları, genel benzerlik %20 tekil benzerlik %4 olarak kabul edilmektedir. Bu oranların aşılması durumunda, Editör(ler) tarafından incelenen intihal denetim raporları yazar(lar) ile paylaşılır ve yazar(lar)dan raporda yer alan hataların düzeltilmesi istenebilir veya makale yazar(lar)a iade edilebilir. Makalenin düzeltilmesi durumunda son hali tekrar intihal değerlendirmesine tabi tutulur.
Makaleler etik kurallara uygun olarak hazırlanmalı ve metin içinde yapılan atıflar mutlaka belirtilmelidir.
Belirli durumlarda (teknik kalıp cümleler, formüller, eşitlikler, matematiksel ifadelerin çok olduğu durumlar) genel benzerlik oranlarının yüksek olması durumunda, son karar Editör(ler) tarafından verilir.
Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi açık erişimli ücretsiz bir dergidir.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.